به بهانه 17 دی ! : ضیا مصباح

img

به بهانه 17 دی ! :
نگارنده در توصیف و تشریح رخ دادهای تاریخی که آخرین آن همین نوشتار است سالها میکوشد و آثاری را عرضه میدارد که در مطبوعات منعکس میشود .
در این دوران پرسشگری بکرات با سئوال جوانان نقاد، روبرو شده که آیا در ارتباط با وقایع تاریخی با موضوع نگفته یا جدیدی مواجه شده ایم که بعد از اینهمه کتاب، تفاسیر، جزوه، تحقیق، پایان نامه و امثالهم درهزاران صفحه و به زبانهای مختلف، بطور نمونه در رابطه با سالگرد مشروطیت یا در توصیف ماجرا های 28 مرداد بعد ازحدود 70 سال مقاله ای تولید و عرضه مطبوعات میشود و آیا این نوشته ها بیشتر برای ارضاءحس کنجکاوی و سرگرمی خوانندگان بشمار نمیرود ؟!
امروز نیزبرهمان سیاق اما بسیار مختصر ومفید انهم با توجه به حوادث این ایام و ذکر خیری از چهره ای بیاد ماندنی و بمناسبت مینویسد :« رضاخان چند ماه پس از بازگشت از ترکیه در 17 دی ماه 1314 در دانشسرای مامایی همراه همسر و دختران بی حجاب خود - برای اولین بار - شرکت و رسما فرمان ممنوعیّت حجاب را برای زنان اعلام کرد.
وی طی سخنانی خطاب به زنان و دختران فارغ التحصیل پزشکی و مامایی از بی حجابی با عنوان «اعطای آزادی به بانوان» نام برد و اقدام به ممنوعیت حجاب را گشودن «فصل جدیدی در زندگی زن ایرانی» اعلام کرد »
اما بعد : باز تعریف دقیق رخ دادهای تاریخی در همه جوامع نسبی است، ضمنا پرداختن به متن وحواشی رویدادها با توجه به اعتقاد اصولی و اشراف محقق و نویسنده به ماوقع، ناشی از ضرورتیست در پاسخ تحلیل های جهت دار و سازمان یافته که سعی در کتمان یا «وارونه جلوه دادن حقیقت »دارند و بطور کلی حرکت را لوث یا مصادره مینمایند  .
بعبارت دیگر مرورو بررسی مکرر و چندباره ماوقع بصورت پژوهشی - علمی وگاه انتقادی و بهر حال مقرون به حقیقت، از تحولی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که با تفاسیری در مسیر انکار حقایق مواجه شده، نشات میگیرد .... 
نمونه بارز آن : تبدیل کودتای 28 امرداد به انقلاب مردمی و خطاها ی فاحشی که در برابر صداقت و میهن دوستی شادروان دکتر مصدق و متهم ساختن این بزرگ مرد با نامردمی صورت می گیرد واین رادمرد را به استفاده از پوپولیسم در آنزمان متهم مینمایند و پیوسته بر این ماموریت استعماری میدمند و حتی تاکنون با تریبون ها و امکانات عظیم در اختیار برای دگرگون جلوه دادن حقیقت - منتشر ساخته و بمناسبتها و در سالگردها عنوان میشود، هر چند وقایع بس موثرماههای اخیر کاربرد اینگونه ترفندها را در تمامی موارد نخ نما ساخته وطبعا خنثی نمودن اینگونه اقدامات، روشها وکتمان حقیقت بایستی با ادبیاتی متین و موثر، آرام و مفید، مستدل و با پرهیز از هرگونه اغراق و بموقع انجام پذیرد .
از سویی دیگر، نگاه بیطرفانه بر رخ دادها در دورانی که علوم انسانی و اجتماعی عمدا تضعیف و تحت تاثیر تریبونهای انبوه باروشی عا میانه با اهداف خاصی همراه با تغییر تاریخ آنهم به دلخواه قرار گرفته، ضرورت کاوشی مستند و حقیقی از چگونگی تاریخ معاصر هر چند در مواردی بناچار تکراری اما مستند - که گروهی درصدد کتمان آن برآمده اند و عرض خود میبرند - از مهمترین وظایف محققین بی طرف و سلیم النفس بشمار میرود .
ناگفته نماند این جماعت خوشبختانه توفیق چندانی به اعتبار هشیاری و علاقه مندی میلیونها جوان تحصیل کرده مسلط به حقایق تاریخ، علم روز و تکنولژی وسیع وسایل ارتباط جمعی نیافته اند - هرچند حکومتها ی غیر مردمی با تمهیداتی بزعم خود درصدد صیانت «که برعکس نهند نام زنگی کافور» در اوج جهل و فساد برآیند -و در واقع زحمت خود بدارند .
ضرورت برداشتن این گام ها زمانی صد چندان میشود و بحق با همه خطرات و خطیرات از واجبات عینی بشمار میرود، که وسایل ارتباط جمعی با امکانات بسیار وسیع و فراگیر از محل بودجه عمومی با برنامه ریزی درصدد القاء نگاه خیانت آمیز خود و گروهشان با همه تضعیف و « اوفتادن تشت های عوام فریبانه !» میباشند .
در بیان بهتر ضرورت استمرار این بازگشت به خویشتن باید اذعان نمود : پارلمانیسم سرنوشت ایرانیان را به دوران سنتی و ایران مدرن تقسیم کرد و در کشاکش مشروطه خواهی 28 مرداد بزنگاهی فراموش ناشدنی میباشد، همانطور که شکست جنبش ملی شدن صنعت نفت از لحاظ سیاسی امری مربوط به گذشته نیست، هرچند در سطح اقتصادی« ملی شدن نفت »پیروزی نسبی با همه مقاومتها همراه داشت ودر تعریفی دیگر باید تاکید داشت پروژه مشروطه خواهی در همه جوامع پایان ناپذیر و خطراتیکه قدرت مشروطه را تهدید میکند به پایان نمیرسد و ادامه تلاش برای بیان آنچه گذشته و بررسی جامعه و روانشناسی آن وقایع تصویری دقیقتر از رخ داد را نشان و علل ناموفقیتها را بیان و راههای خروج از گرفتاری های تمام ناشد نی را نشان میدهد ...با این امید که این توضیح مختصر، کافی بنظر دوستان پرسشگر برسد ....با گرامیداشت 17 دیماه روز رهائی زنان آزادمنش ایرانی و به امید سرافرازی خانم ها ی اندیشمند فرهیخته این سرسخت ترین ایستادگان در برابر جهل و خرافات آنچنانکه «به اصطلاح »وزیر کشور فعلی آنان را منسجم ترین و خطرناک ترین نیروی مقاوم دانست و چندی نگذشت که « واقعیت مطلق اعتراض شیرزنان ایرانی » نشسته بر پشت جلد روزنامه های تراز اول دنیا و متعاقب آن نسل میلیونی «زاده دهه80 »اولین خاکریزها را با تشریح خود جماعت ! بتصرف درآورد و باید اذعان نمود : هنوز از عظمت کار و اهداف استقلال طلبانه و رهائی بخش با همه سیاستهای ددمنشانه حکومت و حرکات ایذائی « نوک کوه یخ هویدا شده »
و در ادامه آن تردیدی (البته با حفظ منافع ملی و توجه بسلامت انسانها همراه با نگاهبانی از زیرساختها و سرمایه های ملی در کمال متانت و عبور از احساسات کور-) بدل راه نباید داد .... که باش تا صبح دولتش بدمد ....